SilentRegret~

INDUSTRI PERDAGANGAN SENJATA MENJANA EKONOMI?

Dunia telah menyaksikan abad ke-20 merupakan abad yang paling kejam dan sadis dalam sejarah peradaban manusia dengan berlakunya dua peperangan dunia, diikuti lebih 30 tahun perlumbaan senjata, perang teluk, perang Afghanistan, Perang Vietnam, Perang Iran-Iraq, krisis timur tengah, Arab Spring dan sebagainya. Cornell Universiti di Amerika Syarikat melalui Program Penyelidikan Keamanan  telah menganggarkan bahawa seramai 231 juta manusia telah terkorban melalui peperangan dan konflik sepanjang abad ke-20. Di antara faktor utama sejarah tragis manusia ini adalah kesan daripada perdagangan senjata yang dipelopori oleh mereka yang berkuasa. Perdagangan senjata yang sering kali dilihat sebagai langkah memperkuatkan sistem pertahanan dan perbelanjaan persenjataan atas dasar keselamatan sebenarnya hanya mencetuskan konflik dan pertumpahan darah. Dalam erti kata lain, peperangan telah dicipta bukan hanya kerana ideologi tetapi juga berfaktorkan keuntungan. Dunia ketika ini hidup dalam keadaan penuh hipokrasi dan bermuka-muka, di sebalik slogan keamanan global dan hak asasi negara-negara besar masih mempromosi peperangan dan mencipta krisis untuk keuntungan masa hadapan.

Di sebalik slogan keamanan yang dibawa ke setiap pelusuk dunia, hakikatnya peperangan seringkali tercetus yang memaksa manusia untuk menerima doktrin keamanan global yang dipenuhi tipu helah dan muslihat mereka yang berkuasa. Perlumbaan senjata yang berlaku di kalangan negara merdeka memberikan satu isyarat yang jelas bahawa teraju pemerintahan sentiasa menanam sifat curiga dan sangsi kepada kawan mahupun lawan. Status urusniaga penjualan dan pemerdangan senjata api oleh negara pengeluar seringkali diperdebatkan terutamanya dari badan-badan hak asasi manusia seperti amnesty international. Perdagangan senjata api merupakan perniagaan yang korup dan merbahaya kerana ia menyokong krisis dan pembunuhan di serata dunia. Walaupun kebanyakan negara sedar akan hakikat ini namun urusniaga senjata api disokong sepenuhnya oleh pihak kerajaan tanpa kompromi. Negara pengeluar senjata yang terlibat secara langsung dan tidak langsung dalam urusniaga ini tidaklah banyak, namun hakikatnya negara penerima hatta kumpulan militan dan bersenjata adalah berselerak di seluruh dunia merentasi lautan dan benua.

Perlumbaan senjata tidak berlaku di zaman moden sahaja, malahan ia telah berlaku sejak berkurun lamanya di mana tentera Greek mencipta kapal perang ketika berperang dengan Parsi begitu juga tentera Portugese mencipta armada menakhluk Tanah Melayu. Malahan ada sumber menyatakan pejuang tanah melayu telah mencipta banyak senjata moden yang digunakan untuk berperang dengan penjajah. Penciptaan senjata pada asalnya adalah untuk mempertahankan diri dalam konteks mikro dan mempertahankan negara dari pencerobohan bagi konteks makro. Namun demikian, penciptaan senjata telah melangkaui tujuan asal apabila ia diperdagangkan dengan inovasi terkini yang diaplikasi kepada penciptaan senjata moden. Senjata moden yang dicipta ini memerlukan percubaan dan lapangan sasar yang “luas” merentasi subjek, maka peperangan dan krisis direncana sejak penciptaan serbuk letupan oleh mereka yang berkuasa. Daripada penciptaan senjata tajam yang digunakan untuk memotong daging seperti pisau dan tombak, inovasi diteruskan. Bermula dari penggunaan batu akhirnya manusia menguasai ilmu logam dan aloi, natijahnya manusia menggunakan unsur tersebut untuk mencipta pisau dan pedang yang lebih efisien dan mampu digunakan dalam apa jua keadaan seperti peperangan. Inovasi senjata diteruskan lagi dengan penciptaan serbuk letupan dan meriam, sehinggalah era teknologi nuklear di mana Amerika Syarikat telah menggugurkan bom atom ke atas Hiroshima dan Nagasaki yang mengorbankan lebih 200,000.000 nyawa dan mencederakan jutaan yang lain.

Senjata dan perang tidak dapat dipisahkan, ia ibarat irama dan lagu yang memainkan irama kematian dan kesedihan kepada mangsa-mangsa perang. Namun tangisan yang tiada berlagu ini tidak mampu menghentikan pembunuhan beramai-ramai yang berlaku ketika ini.  Malahan penciptaan senjata dihalalkan dengan alasan untuk melindungi orang ramai dari jenayah dan memepertahankan diri. Hakikatnya penciptaan senjata menjana ekonomi bagi mereka yang berkuasa dan menguntungkan negara yang mengeluarkan senjata. Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) sebuah badan bebas antarabangsa berpengkalan di Sweden yang mengkhusus kepada penyelidikan mengenai perdagangan senjata melaporkan bagi tahun 2013 sahaja jumlah keseluruhan kos pembinaan senjata yang dieksport adalah bernilai 56.60 billion USD di seluruh dunia.  Jumlah itu adalah jumlah disatukan dari dua negara pengeluar senjata utama dunia iaitu Amerika Syarikat dengan nilai dagangan senjata berjumlah 26.9 billion USD melibatkan 56 negara dan negara Russia dengan nilai dagangan bernilai 29.7 billion USD yang melibatkan 16 buah negara. Jumlah yang dinyatakan ini adalah jumlah kos pembangunan senjata sahaja dan  ia tidak termasuk nilai transaksi sebenar yang merangkumi nilai keuntungan penjualan senjata. Dari jumlah tersebut negara yang paling banyak menerima senjata dari Russia adalah Emiriah Arab Bersatu dengan nilai dagangan sebanyak 3,7 bllion USD manakala bagi negara Amerika Syarikat pula adalah negara Turki dengan nilai penjualan senjata sebanyak 2,3 billion USD.  Walaupun angka ini tidak menggambarkan jumlah transaksi yang sebenar namun ia sudah cukup menggerunkan dan memberikan gambaran bahawa peluru dan serbuk peledak ada di mana-mana sahaja. Angka jualan itu juga menunjukkan bahawa negara-negara sanggup membelanjakan sejumlah wang bagi membeli peralatan yang canggih demi apa jua alasan sedangkan kemudahan dan kebajikan rakyat di negara masih terabai.

Umumnya industri senjata ini didominasi oleh sekumpulan kecil syarikat gergasi yang mempunyai ibu pejabat di negara asal namun membina kilang pengeluaran senjata di serata dunia. Praktikalnya mereka membina kilang pengeluaran senjata di negara yang berdekatan dengan negara-negara yang sedang mengalami konflik dan krisis pemerintahan seperti negara di timur tengah dengan alasan kemudahan logistik. Antara syarikat pengeluar senjata ini termasuklah Lockheed Martin (Amerika Syarikat), BAE Systems (Britain), Boeing (Amerika Syarikat), Raytheon (Amerika Syarikat), EADS (Eropah) dan Finmeccanica (Itali).  Syarikat -syarikat ini bertanggungjawab dalam membangunkan sistem persenjataan canggih dan moden seperti jet perang, peluru berpandu, kapal perang, artileri dan kenderaan pengangkut senjata seperti Humvee. Syarikat pengeluar senjata ini pada asasnya tidaklah besar dan gah bedasarkan standard perniagaan antarabangsa namun BAE System, syarikat pengeluar senjata ketiga terbesar di dunia telah di letakkan di kedudukan 398 daripada 500 syarikat perniagaan yang berpengaruh di dunia. Syarikat ini disenaraikan sebagai antara syarikat yang paling berpengaruh di dunia kerana hubungan politiknya yang kukuh. Jaringan hubungan syarikat dengan penggubal polisi dalam negara amatlah penting bagi memastikan polisi dan penguatkuasaan yang dirancang membantu syarikat-syarikat ini untuk terus kukuh dalam persada industri.

Teorinya mudah, apabila menteri ataupun orang penting dalam kerajaan telah berjaya di beli maka segala urusan jual beli senjata dihalalkan atas nama perniagaan dan kemanusiaan. Maka tidak hairanlah pameran dan “bazaar” urusniaga senjata berat diadakan setiap tahun bagi menunjukkan kepada dunia teknologi yang mereka telah bangunkan. Ketika pameran ini diadakan maka banyaklah teknologi persenjataan moden yang akan dipamerkan termasuk senjata yang tidak pernah ditunjukkan kepada dunia sebelum ini. Pameran ini merupakan lubuk kematian bagi mangsa kekejaman krisis, namun lubuk bagi mereka yang berkuasa. Selain pameran senjata ini kuasa besar dunia juga menggunakan pengaruh filem bagi menunjukkan keupayaan teknologi mereka. Sebagai contoh filem pecah panggung Transformers yang selalu memaparkan kecanggihan teknologi senjata Amerika Syarikat dalam semua episodnya. Malahan senjata sulit kapal perang Amerika di teluk parsi dan pengkalan tentera Amerika Syarikat  Diego Garcia yang serba moden di lautan Hindi juga telah ditunjukkan  dalam siri kedua Revenge Of The Fallen, ironinya dunia mengetahui tentang Diego Garcia melalui insiden kehilangan pesawat MH370  awal tahun 2014.

Persepsi yang selalu menjadi tanggapan umum terhadap persenjataan ialah senjata adalah untuk keselamatan. Bagi negara pengeluar senjata, industri ini dapat menjana ekonomi dan memberi hasil kepada negara termasuk mencipta peluang pekerjaan. Tetapi hakikatnya  sekitar 2,000 orang mati setiap hari akibat dari perdagangan senjata ini. Ia menjana ekonomi negara melalui bayaran keuntungan cukai dan keuntungan transaksi yang diuruskan oleh syarikat pengeluar yang disokong oleh kerajaan. Ia belum termasuk keuntungan perdagangan senjata yang diseludup di pasaran gelap. Walaupun ia menjana “ekonomi” bagi negara pengeluar senjata namun dianalisa, hakikatnya perdagangan senjata ini boleh memberikan implikasi yang buruk dan amat berpotensi untuk mencetuskan konflik serantau. Umpamanya pada 1998, terdapat 11 konflik bersenjata di Afrika yang melibatkan kumpulan yang bermusuhan diantara satu sama lain dan konflik ini berpanjangan sehingga ke hari ini. Dilaporkan antara 1989-1998, Amerika telah memperuntukkan USD227 juta untuk latihan ketenteraan dan senjata bagi tentera-tentera di beberapa negara di Afrika. Daripada jumlah ini sebanyak USD111 juta digunakan untuk peperangan yang berlaku di Congo, Angola, Burundi, Chad Namibia, Rwanda, Sudan, Uganda dan Zimbabwe

Selain itu, peruntukan perbelanjaan untuk persenjataan yang berlebihan akan menjejaskan agenda pembangunan sesebuah negara. Menurut Laporan PBB melaporkan bahawa perbelanjaan senjata terutamanya di negara dunia ketiga dan membangun menyebabkan kekayaan negara tidak dapat disalurkan kepada pembangunan sosial. PBB merekodkan bahawa lebih 1 bilion penduduk hidup di bawah paras kemiskinan iaitu pendapatan kurang daripada USD1 sehari sedangkan USD184 setahun diperuntukkan bagi perbelanjaan senjata bagi setiap individu di muka bumi ini (Dr Zulkifli Hasan). Perkembangan perbelanjaan senjata yang berlebihan untuk tujuan keselamatan juga mengakibatkan peruntukan yang sepatutnya disalurkan kepada sektor pembangunan dan kebajikan tidak dapat dimanfaatkan. Sebagai contoh, harga bagi 30 buat jet Sukhoi-30 MKI buatan Rusia ialah USD1.8 bilion. Peruntukan sebanyak ini sebenarnya boleh disalurkan untuk membiayai pembinaan hospital-hospital dan klinik kerajaan bagi memantapkan sektor kesihatan awam. Manakala, Harga bagi 310 kereta kebal T-90S buatan Russia ialah USD600 juta dan sekiranya wang ini digunakan untuk tujuan pendidikan ia boleh dibelanjakan untuk membiayai pembinaan sekolah-sekolah dan universiti untuk pembangunan modal insan. Fakta dan angka ini menunjukkan betapa rakusnya manusia terhadap kuasa hingga sanggup mengenepikan keperluan yang lebih mendesak seperti kesihatan, pendidikan dan pembangunan sosio ekonomi masyarakat. Begitu juga dengan peningkatan indeks rasuah  di mana perdagangan senjata sering melibatkan pihak tengah, tidak telus, bersifat rahsia dan sangat berpotensi menyumbang ke arah amalan rasuah. Dilaporkan bahawa terdapat lebih 50 peratus tuduhan rasuah yang berlaku di seluruh dunia melibatkan perdagangan senjata sahaja (Dr Zulkifli Hasan).

 

Apa yang menyedihkan, negara-negara Islam merupakan di antara pelanggan tetap dan pengguna terbesar senjata di dunia. Arab Saudi, Bahrain, UAE, termasuk negara-negara miskin seperti Pakistan, Syria, Mesir dan Yaman merupakan negara yang memperuntukkan sejumlah wang bagi perbelanjaan senjata berat dan ringan. Alasan yang sering diberikan atas pembelian senjata ini ialah atas faktor keselamatan. Ada juga yang memberikan justifikasi keselamatan dan ancaman Israel, konflik sempadan dan keperluan pertahanan negara. Alasan dan rasional pembelian senjata ini mungkin signifikan berikutan dengan krisis militan yang berlaku di timur tengah seperti isu kumpulan militan Islamic State (IS) yang sedang berkuasa ketika ini. Sebagai contoh pada tahun 2014 Qatar  telah membuat pembelian bersejarah berjumlah USD 11 billion daripada Amerika Syarikat. Pembelian itu meliputi aset ketenteraan canggih milik negara uncle sam iaitu Misil Patriot dan Helikopter perang Apache. Ia merupakan pembelian senjata terbesar bagi Amerika pada tahun 2014 ini berbanding dengan rekod sebelumnya. Pembelian tersebut dibuat atas justifikasi ancaman keselamatan militan dan juga krisis “Arab Spring” yang melanda timur tengah ketika ini. Angka ini tidak terhenti setakat ini, Jane Defence Weekly melaporkan bahawa antara 2011-2013 sahaja, negara teluk seperti Arab Saudi, UAE, Qatar dan Oman telah memperuntukkan lebih USD 300 billion untuk perbelanjaan senjata. Mungkin ini antara faktor mengapa Timur Tengah mundur dan dibelenggu konflik berterusan. Dari sudut ekonomi, direkodkan bahawa hampir separuh daripada 57 negara OIC diklasifikasikan sebagai ’Negara Berpendapatan Rendah’ & ’Negara Miskin dan Tinggi Keberhutangan’. 70-85 % umat Islam dikategorikan sebagai ’non-bankable’ dan 50 % hidup di bawah garis kemiskinan serta 25 % tiada akses pada kemudahan perubatan dan air bersih.

Walaupun industri penjualan senjata ini dikawal dan diselia oleh Perjanjian Pengawalan Perdagangan (Arms Trade Treaty)  yang diluluskan melalui resolusi Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) pada tahun 2009. Namun ironinya Amerika telah menceroboh Iraq dan Afghanistan. Malahan Gaza dihujani bom dan peluru ketika piala dunia 2014 sedang berlangsung di Brazil dengan sokongan penuh Amerika yang menyalurkan bantuan kewangan dan senjata kepada Israel seperti kelengkapan ‘Iron Dome’ Israel yang dibiayai oleh Amerika dengan belanja melebihi USD225 juta.  Hingga kini dilaporkan ribuan rakyat Gaza dan Syria telah terkorban dan tercedera. Walaupun negara-negara ini mengutuk tindakan kententeraan namun hakikatnya mereka yang membekalkan senjata kepada kumpulan-kumpulan bersenjata. Rusia merupakan pembekal senjata dan rakan dagang utama Syria dalam membekalkan pelbagai jenis senjata kepada rejim al-Assad. Begitu juga di Bahrain, dalam keghairahan media barat mengutuk Iran untuk membangunkan tenaga nuklearnya, Amerika dalam masa yang sama telah membekalkan senjata yang besar jumlahnya kepada Bahrain.  Malahan laporan akhbar tempatan menyatakan peluru yang digunakan oleh militan Islamic State (IS) di syria adalah buatan negara China. Apa yang paling dikesali adalah hakikat negara pengeluar senjata utama dunia adalah merupakan ahli tetap majlis keselamatan PBB iaitu Amerika Syarikat, Russia, German, Perancis dan China. Negara yang diamanahkan oleh dunia untuk menjaga kestabilan dan keanaman dunia inilah yang mencetuskan peperangan dan konflik yang tiada berkesudahan.

Isu perdagangan senjata sama ada secara sah atau haram merupakan perkara yang perlu diberi perhatian oleh semua pihak. Di antara punca keganasan dan pembunuhan serta penindasan yang berlaku di seluruh dunia adalah berpunca daripada perdagangan senjata yang tidak beretika. Negara-negara kaya menjadi pengeluar senjata dan menikmati keuntungan yang berlipat ganda melalui penjualan senjata terutamanya kepada negara-negara membangun dan dunia ketiga. Hasil negara yang sepatutnya digunakan untuk tujuan pembangunan terpaksa digadaikan untuk tujuan pembelian senjata atas nama keselamatan. Peluru dan bom tidak mengenal mangsa, sasaran dikunci ke atas sesiapa sahaja yang membidik melalui paparan skrin komputer.  Mustahil untuk mengajar peluru dan bom supaya mengenal siapa musuh dan siapa yang baik. Namun tidak mustahil untuk mengajar manusia agar dapat membezakan mana yang baik dan mana yang buruk. Paksinya adalah agama, semua agama mengajak manusia ke arah kebaikan. Jika pegangan agama lemah, maka makin ramailah manusia yang akan mati di tangan mereka yang berpegang kepada hukum rimba. Memetik kata-kata Nicholas Cage dalam filem “lord of War”, sebuah naskhah filem perdagangan senjata yang diambil dari kisah benar. Beliau berkata “ You know who’s going to inherit the earth? Arms dealers, because everyone is too busy killing each other. Thats the secret of survival, never go to war especiall  with yourself” .